KANSERİN MESKEN TUTTUĞU KÖY: HOROZGEDİĞİ
Aliağa ilçesine bağlı Horozgediği Köyü, 1970 öncesinde bağcılık, zeytincilik, tütün, pamuk, buğday, bahçecilik ve hayvancılıkla geçimini sürdürürken, Aliağa ağır sanayi bölgesi ilan edildikten sonra 1970’li yılların başında köy, sanayileşmeye başladı.
29 Temmuz 2022 - 02:20
Köy zaman içinde kurulan demir-çelik fabrikalarının ortasında kaldı ve kırsal dönüşüme uğradı. 1970’lerden sonra tarım alanlarının yavaş yavaş sanayi topraklarına dönüşmesiyle başlayan yoğun hava kirliliği ve buna bağlı olduğu düşünülen hastalıklar yüzünden, köyde sağlık göçü yaşandı. Sanayinin yarattığı hava kirliliği, köyün tüm ekolojik dengesini bozdu. Topraktaki bitki örtüsünden hayvanlara kadar tüm canlılar hastalandı ve köyde sıklıkla kanserden söz edilmeye başlandı…
Demir tozlarından dolayı hastalığa yakalanan ve 68 gün Ege Üniversitesinde tedavi gören köyün eski muhtarı 59 yaşındaki Özcan Bora “Şimdi gidin bir köylünün kapısını çalın hiçbiri konuşmaz. Çünkü vakti zamanında hepsi arsalarını sattı, fabrikalar öyle öyle kuruldu. Şu an görev yapan köy muhtarı da kanser. Fakat kendisi bizlerle konuşmadı. Çünkü o da yakın zaman önce bir arsasını sanayi için sattı. “Ölüme bile bile lades yani…” ifadelerini kullanan Bora, “Köyde 35 yaşın altında kimse yok. Gençler çekti gitti. Saysanız 1 ya da 3 kişi ancak var. Onlarda maddi sıkıntılardan dolayı kaçıp gidemeyenler… İmkanım olsa ben de giderdim. Benim bu köyde bir karış toprağım yok. Fakat olsaydı da vermezdim bunlara. Dedemin köyde arsası var. Sanayinin oraya kadar girmemesi için eylem yaptım, mücadele gösterdim. Fakat akrabaların bir kısmı toplandı, demir-çeliğe gitti. ‘Yeri satacağız’ dediler, 560 bin TL’ye dedemin arsasını sattılar. Ama satarlarken halama söyledim, ‘Bu köyün vebali sizin üstünüze’ dedim. Şu an sülalede kimse benimle konuşmuyor” dedi.
Köy kahvesinde görüşülen Remzi Okay, doğma büyüme Horozgediği köylüsü. Kendisi gırtlak ve cilt kanseri hastası. Yaşının kaç olduğunu sorunca hatırlamıyor. Sadece 194343 doğumlu olduğunu söylüyor ve "90 kilodan 35 kiloya düştüm. Altı aylık ömrün var dediler. Dört kere kemoterapiye girdim. Bir yıl yatalak kaldım." diyor. Okay, yanındaki bir köylüden başlayarak sayıyor "Bunun kardeşi kanserden öldü. Rahmi, Baki, Salih... Hepsi. Kanser çok burada. Altı yaşında Hayrullah'ın oğlu. Hepsi hepsi... Şimdi ölenlerin çoğu kanser. Birgül var, yatıyor. Ona da gün sayıyorlar. Hangi birini diyelim ki?"
Kanserden ölüm oranları 15 yılda 4,7 kat arttı
Aliağa'da hava kirliliğinin ne boyutta olduğu aslında şu anda saptanamıyor, çünkü burada sabit bir hava ölçüm istasyonu bulunmuyor. Ancak İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, İzmir merkezli bir "Bölgesel Temiz Hava Merkezi" kurulumunun tamamlanmak üzere olduğunu söylüyor. Bu sisteme bağlı olarak da Aliağa'da bir hava kalitesi ölçüm istasyonunun devreye girmesi bekleniyor.
Temiz Hava Hakkı Platformu'nun Mayıs 2016'da bir hafta süreyle Aliağa'nın değişik noktalarında yaptığı 24 saatlik parçacık madde (PM) ölçümlerine göre, buradaki PM 2,5 değerleri Dünya Sağlık Örgütü limitlerinin 2,6 katına kadar yükselmiş durumda.
İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu üyesi Dr. İnci Köseoğlu Horozgediği Köyü’nün yerleşim olarak İzdemir Termik Santrali’nin hemen dibinde ve aynı zamanda demir-çelik sanayinin merkezinde yer aldığına dikkat çekiyor. Köyün ağır sanayi ve termik santral baca gaz emisyonlarından direkt etkilenir bir lokasyonda yer aldığını belirten Köseoğlu, “Yaşamı boyunca bu kadar yoğun gaz ve emisyona maruziyetin sonucu da kanser vakalarında artışa yol açmaktadır” diyor.
Demir tozlarından dolayı hastalığa yakalanan ve 68 gün Ege Üniversitesinde tedavi gören köyün eski muhtarı 59 yaşındaki Özcan Bora “Şimdi gidin bir köylünün kapısını çalın hiçbiri konuşmaz. Çünkü vakti zamanında hepsi arsalarını sattı, fabrikalar öyle öyle kuruldu. Şu an görev yapan köy muhtarı da kanser. Fakat kendisi bizlerle konuşmadı. Çünkü o da yakın zaman önce bir arsasını sanayi için sattı. “Ölüme bile bile lades yani…” ifadelerini kullanan Bora, “Köyde 35 yaşın altında kimse yok. Gençler çekti gitti. Saysanız 1 ya da 3 kişi ancak var. Onlarda maddi sıkıntılardan dolayı kaçıp gidemeyenler… İmkanım olsa ben de giderdim. Benim bu köyde bir karış toprağım yok. Fakat olsaydı da vermezdim bunlara. Dedemin köyde arsası var. Sanayinin oraya kadar girmemesi için eylem yaptım, mücadele gösterdim. Fakat akrabaların bir kısmı toplandı, demir-çeliğe gitti. ‘Yeri satacağız’ dediler, 560 bin TL’ye dedemin arsasını sattılar. Ama satarlarken halama söyledim, ‘Bu köyün vebali sizin üstünüze’ dedim. Şu an sülalede kimse benimle konuşmuyor” dedi.
Köy kahvesinde görüşülen Remzi Okay, doğma büyüme Horozgediği köylüsü. Kendisi gırtlak ve cilt kanseri hastası. Yaşının kaç olduğunu sorunca hatırlamıyor. Sadece 194343 doğumlu olduğunu söylüyor ve "90 kilodan 35 kiloya düştüm. Altı aylık ömrün var dediler. Dört kere kemoterapiye girdim. Bir yıl yatalak kaldım." diyor. Okay, yanındaki bir köylüden başlayarak sayıyor "Bunun kardeşi kanserden öldü. Rahmi, Baki, Salih... Hepsi. Kanser çok burada. Altı yaşında Hayrullah'ın oğlu. Hepsi hepsi... Şimdi ölenlerin çoğu kanser. Birgül var, yatıyor. Ona da gün sayıyorlar. Hangi birini diyelim ki?"
Kanserden ölüm oranları 15 yılda 4,7 kat arttı
Aliağa'da hava kirliliğinin ne boyutta olduğu aslında şu anda saptanamıyor, çünkü burada sabit bir hava ölçüm istasyonu bulunmuyor. Ancak İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, İzmir merkezli bir "Bölgesel Temiz Hava Merkezi" kurulumunun tamamlanmak üzere olduğunu söylüyor. Bu sisteme bağlı olarak da Aliağa'da bir hava kalitesi ölçüm istasyonunun devreye girmesi bekleniyor.
Temiz Hava Hakkı Platformu'nun Mayıs 2016'da bir hafta süreyle Aliağa'nın değişik noktalarında yaptığı 24 saatlik parçacık madde (PM) ölçümlerine göre, buradaki PM 2,5 değerleri Dünya Sağlık Örgütü limitlerinin 2,6 katına kadar yükselmiş durumda.
İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu üyesi Dr. İnci Köseoğlu Horozgediği Köyü’nün yerleşim olarak İzdemir Termik Santrali’nin hemen dibinde ve aynı zamanda demir-çelik sanayinin merkezinde yer aldığına dikkat çekiyor. Köyün ağır sanayi ve termik santral baca gaz emisyonlarından direkt etkilenir bir lokasyonda yer aldığını belirten Köseoğlu, “Yaşamı boyunca bu kadar yoğun gaz ve emisyona maruziyetin sonucu da kanser vakalarında artışa yol açmaktadır” diyor.
FACEBOOK YORUMLAR